Quran of Neirizi

Extremely exquisite manuscript of

Qur'an Copied by Mirza Ahmad Neirizi, in the late Safavid era (1117 A.H.)

The most famous

Quran common in Iran,

القرآن الکریم،مخطوطة رائعة جدا للقرآن کتبها میرزا ​​شمس الدّین أحمد النیریزی، 
فی أواخر العصر الصفوی (1117 ه.ق.)

برترین اثر کتابتی میرزا احمد نیریزی علیه الرحمه

کتابت: 1117 ه.ق.، اواخر دوره صفوی

محفوظ در کتابخانه کاخ گلستان

معروف به قرآن آریامهری یا پهلوی

این قرآن بسیار نفیس و عالی که در دوران سلطنت شاه سلطانحسین صفوی و بدستور صفی قلی بیکا برای محمد ابراهیم بیکا توسّط قلّه ی خط نسخ ایرانی، یعنی استاد الاساتید میرزا شمس الدین محمد نیریزی نگاشته شده است، در سال های قبل انقلاب از میان تمامی قرآن های نفیس میرزا برای چاپ نفیس انتخاب شد، و در قطع وزیری بزرگ چاپ گردید، لذا به قرآن آریامهری یا پهلوی موسوم شد، امروز نیز تمامی قرآن های با خط نیریزی (که عموما با ترجمه مرحوم الهی قمشه ای همراه هست) خط همین نسخه نفیس می باشد. این اثر به‌اذعان جمیع اهل فن بهترین نمونه کتابتی یکدست و بی‌نظیر ایشان و بهترین سرمشق برای تمرین خط نسخ ایرانی یا نیریزی‌ست. جالب اینجاست که دو صفحه مربوط به امضای خطاط و اسامی سفارش دهنده در چاپ نیامده است! فایل کامل حاوی اسکن تمامی صفحات این قرآن نفیس می‌باشد.

 

نکته ای قابل تامّل در متن این امضا که به خط رقاع(تعلیق) ساده و نزدیک به نسخ و زیبای مرحوم نیریزی وجود دارد و آن اینکه در ابتدای آن نوشته اند: 

"مما انعم الله به علی فی هذه الایام اتمام هذا المصحف الذی ارجو ان یکون مکتوبا فی کتاب اعمالی یوم القیام .." یعنی "از آنچه خدا انعام کرد بر من در این ایّام، اتمام این مصحف است که امید دارم در کتاب اعمالم در روز قیامت مکتوب باشد.." 

چه زیباست که نام ایشون با قرآن و نسخ نیریزی و تشیع منضم شده است و پس از قرن ها این مصحف ایشان نه در کتابخانه یک شخص که در کتابخانه میلیون ها مسلمان و شیعه و ایرانی قرائت می شود... آفرین بر منعِم و منعَم.

یقینا اگر خانه ایرانیَ‌ست/مزیّن به قرآنِ نیریزیَ‌ست
به میزانِ آن کلکِ معجز‌نظام/بُوَد نسخِ یاقوت منسوخ و خام
زهی خامه‌اش روح‌بخشِ روان/کشاننده‌یِ جان به‌سویِ جنان
جنانی سراسر زِ ذوق و هنر/فزاینده بر نشئه، نورِ بصر
قلم را به کاغذ چو کردی رفیق/به اعجاز راندی خطوطی عتیق
کُتُب‌خانه‌ها، موزه‌ها را ازین/ دعاهای مکتوبِ او زیب و زین
نوشتی یکی مصحفِ بی‌بدیل/که جاوید ماندی، ندارد عدیل
هزار و صد و هیفده زد رقم/که این نسخه شد جلوه‌گر از عدم
رود دیدگان از پِی‌اش خط به خط/که جان را چکاندست از نوکِ قط
شود مست «دلدار» از خواندش/چو هرکس که بیند به‌جان مصحفش
ز اصحابِ قرآن و خطّ و هنر/هزار آفرین است بر این اثر
به رحمت قرین باد، روحش همی/بود حشر او با نبی و وصی
پیشکشی حقیر، در بحر متقارب، به محضر استاد شمس‌الدین میرزا احمد نیریزی علیه الرّحمه-
دلدار ارموی

فایل زیپ‌شده حاوی تمام صفحات اسکن شده