سبک هندی(اصفهانی، طرز تازه)

دامن هر گل مگیر و گرد هر شمعی مگرد
طالب حسن غریب و معنی بیگانه باش---
صائب تبریزی

سبک سرایش جدیدی که از قرن دهم و از پس سبکِ عراقی و موازی با سبکِ وقوع توسّط شعرایی چون بابافغانی شیرازی و ثنایی‌مشهدی شروع به شکل‌گیری و تکوّن نمود، در نزد شاعران این سبک با نام طرز یا طرزِ تازه و با صفاتی چون حُسنِ‌غریب و معنیِ‌بیگانه و در نزد متاخّرین با عناوینِ انتسابیِ هندی یا اصفهانی، نامبردار شده است. این سبک، سبکِ مضمون‌یابی، خیال‌بندی و تشبیه است، منظور از این تشبیه برقراری شباهتی مستقیم یا غیرمستقیم بین انواعِ سطوحِ ادراک و یا مصادیقِ سطحی از ادراک می‌باشد، ازین‌روست که بالا بودن بسامدِ استعاره،تشخیص، تمثیل و حسّ‌آمیزی در این سبک از شاخصه‌های اصلی آن است. قرار دادن تمامیِ شاعران این سبک در یک رده، کاری صعب و بلکه اشتباه است، گاه بینِ سبکِ سرایش و سخن دو تن از شاعران سبک‌هندی[1]، تفاوت و حتّی اختلاف بسیار مشاهده می‌شود، گاه یک شاخصه، ظهور پررنگ‌تری در سبک یک شاعر پیدا می‌کند، نظیر عرفی و ظهوری که ربّ‌النوعِ استعاره‌اند، به طور کلّی دو شاخه‌ی اصلیِ سبکِ هندی، نازک‌خیالانِ متقدّم(که تمثیل نمود بیشتری در آن دارد) نظیرِ صائب، کلیم، طالب، سلیم و نظیری و دورخیالانِ متأخّر(که دیریاب بودنِ معنی نمودِ بیشتری در آن دارد) نظیرِ اسیر، زلالی، شوکت و بیدل می‌باشند.